Σταφύλια, πορτοκάλια, φιστίκια, αμύγδαλα, σύκα, ξύλα καρυδιάς, βύσσινα, πικρά πορτοκάλια, κίτρα, μήλα, κυδώνι, κεράσια, διάσημα χιώτικα εσπεριδοειδή, μαστίχα... Η Χίος ήταν πάντοτε γνωστή για τη μεγάλη ποικιλία και ποιότητα των εποχιακών φρούτων του.
Αρχικά οι κάτοικοι του νησιού προσπαθούσαν να βρουν διάφορους τρόπους  ούτως ώστε να μπορέσουν να διατηρήσουν τα φρούτα για περισσότερο χρονικό διάστημα καθ' όλη τη διάρκεια του έτους, όπως το βράσιμο και η αποθήκευση με τη μέθοδο σιροπιού και  χρησιμοποιήθηκαν τα περισσότερα καρυκεύματα και χορταρικά.

Όταν άρχισε να γίνεται η εισαγωγή της ζάχαρης οι Χιώτες έμποροι και ναυτικοί έφεραν μαζί τους και διάφορα μυστικά περσικών και αραβικών συνταγών οι οποίες σε συνδυασμό με τις συνταγές των Χιωτών δημιούργησαν ένα καταπληκτικό αποτέλεσμα. Δυστυχώς όμως η ζάχαρη αντικατέστησε  άλλες φυσικές γλυκαντικές ουσίες όπως το μέλι και οι μελάσες, οι οποίες έχασαν το ρόλο τους.

Συνολικά, αυτές οι μέθοδοι οδήγησαν σε ποικίλες προτιμήσεις και συνταγές που διατηρούνται ακόμα και σήμερα. Κατ' αρχάς, οι παραδοσιακές συνταγές γλυκών κουταλιών χρησιμοποιήθηκαν μόνο στο σπίτι, αλλά μετά από μερικά έτη έγιναν η βάση της παραγωγής των μεγάλων κατασκευαστών.
Η Χιώτικη μαστίχα, σε συνδυασμό με ζάχαρη, δημιουργεί ένα γλυκό κουταλιού που είναι γνωστό και ως υποβρύχιο. Το γλυκό αυτό, τον τελευταίο αιώνα, ήταν μία από τις πιο διαδεδομένες απολαύσεις της ελληνικής ανώτερης τάξης Διασποράς και κυρίως στην  Κωνσταντινούπολη.

Όλα αυτά τα γλυκά διαδραμάτισαν έναν κεντρικό ρόλο στην κοινωνική ζωή της Χίου. Η κατανάλωση κάποιων τροφίμων, όπως είναι η μαστίχα, ως είδος πρώτης ανάγκης αλλά και ως είδος πολυτελείας όπως συνέβη και με τα χιώτικα γλυκά κουταλιού, συντέλεσαν στη σύνδεση κάποιων σημαντικών γεγονότων με το χρώμα και το είδος γλυκών που προσφέρονται σε κάθε περίπτωση... όπως ακριβώς συμβαίνει και με τα λουλούδια ή τα κεριά. Για παράδειγμα, τα άσπρα γλυκά χρησιμοποιούνται στους γάμους, τα σκουρόχρωμα γλυκά για το πένθος, και τα ζωηρόχρωμα γλυκά για τους εορτασμούς.