Παναγία Κρήνα

Location

H εκκλησία ανήκει στο νησιωτικό οκταγωνικό αρχιτεκτονικό τύπο, και αναπαράγει τον καθολικό (κύρια εκκλησία) τύπο της Νέας Μονής σε έναν μικρό βαθμό. Είναι καλυμμένος με θόλο και έναν εσωτερικό και έναν εξωτερικό νάρθηκα, που σήμερα έχουν καταστραφεί εντελώς. Ο Εξωτερικός νάρθηκας είναι μια πιο πρόσφατη προσθήκη και κατασκευάστηκε το 18ο αιώνα σε σύγκριση με τους θόλους του ναού και τον εσωτερικό νάρθηκα που χτίστηκαν στο τέλος του 12ου αιώνα. Κατά τη διάρκεια του 12ου αιώνα το μεγαλύτερο μέρος του εσωτερικού του ναού καλύφθηκε με τοιχογραφίες.
Στο τέλος του 12ου αιώνα η εκκλησία κατασκευάστηκε και διακοσμήθηκε από τους χορηγούς της με τοιχογραφίες Το ημισφαιρικό μέρος του θόλου κατέρρευσε κατά τη διάρκεια του καταστροφικού σεισμού 1881, μαζί με το μικρότερο θόλο του νάρθηκα, το οποίο ξαναχτίστηκε σε σύντομο χρονικό διάστημα από τότε.
Tα θεμέλια στο ανατολικό μέρος της εκκλησίας εξετάστηκαν το 1988 και ξανά το 1995 με τη βοήθεια δοκιμαστικών τάφρων. Η στέγη της εκκλησίας στερεώθηκε και επισκευάστηκε το 1968. Ο δυτικός τοίχος του εξωτερικού νάρθηκα στερεώθηκε επίσης το 1983 και η στέγη επισκευάστηκε εν μέρει. Το 1981-1984, οι πιο πρόσφατες από τις τοιχογραφίες αποσυνδέθηκαν από τους εσωτερικούς τοίχους και αποκαλύφθηκε εντελώς το αρχικό στρώμα. Μερικές από τις αποσυνδεμένες τοιχογραφίες έχουν ήδη αποκατασταθεί και εκτίθενται στο κοινό ενώ οι υπόλοιπες βρίσκονται ακόμα στο στάδιο της αποκατάστασης.
Oι αποσυνδεμένες τοιχογραφίας της δεύτερης βυζαντινής περιόδου, που απεικονίζουν τους δώδεκα προφήτες (χρονολογούνται στα τέλη του 14ου αιώνα), καθώς επίσης και δύο μαρμάρινες πλάκες από το αρχικό εικονοστάσιο της εκκλησίας εκτίθενται προσωρινά στο κτήριο όπου γίνονται εκθέσεις (παλάτι Ιουστινιάνη) στο φρούριο της Χίου. Τα μέρη των τοιχογραφιών που χρωματίστηκαν από το Μιχαήλ Χωματζά το 1734 εκτίθενται επίσης στο βυζαντινό μουσείο της Χίου (μουσουλμανικό τέμενος Ματζιτιέ).
Tο μνημείο και οι τοιχογραφίες παραμένουν κλειστές στο κοινό (ανοίγει μόνο κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού) εξαιτίας των εργασιών αποκατάστασης μέσα στο κτήριο .
Είναι ανοικτά μόνο κατά τη διάρκεια της θερινής περιόδου.